Wprowadzenie do serii ćwiczeń z Ubuntu Server

Czym będziemy się zajmować?

Witam we wprowadzeniu do serii ćwiczeń laboratoryjnych z zakresu systemu serwerowego Ubuntu Server. W ćwiczeniach, które niniejszym zaczynamy, zapoznamy się praktycznymi aspektami dotyczącymi konfiguracji różnych, zaawansowanych usług serwerowych. Celem bieżącego dokumentu nie jest jednak dokładny opis każdego z tych ćwiczeń (ten zawarty jest w konkretnych instrukcjach), ale wstępne zapoznanie z całą serią i ogólne przedstawienie topologii na której będziemy bazować.

Zestaw niezbędnej wiedzy i dobre rady

Aby ze zrozumieniem wykonać wszystkie ćwiczenia, powinieneś wiedzieć przynajmniej, co to jest: adres IP i z czego się składa, maska podsieci, brama domyślna, DHCP, DNS, stały i zmienny adres IP, serwer, klient, NAT itp. Wszystkie te zagadnienia są dokładnie wytłumaczone w moich materiałach odnośnie sieci komputerowych, niemniej jednak na początku każdego ćwiczenia umieszczam niezbędny opis podstawowych zagadnień teoretycznych. Pamiętaj! Nie wykonuj ćwiczeń "na ślepo", wpisując bez głębszego zastanowienia poszczególne komendy i postępując w myśl zasady "u mnie działa", ale staraj się zrozumieć CO i DLACZEGO robisz.

Uwagi odnośnie przygotowania sprawozdań i oceniania ćwiczeń

A teraz kilka słów o wymogach formalnych. W tym celu umieszczam poniżej wypis (dosłowny cytat) z mojego Przedmiotowego Systemu Oceniania.
W przypadku gdy z projektu lub ćwiczenia laboratoryjnego należy sporządzić sprawozdanie (raport), taki dokument powinien spełniać następujące wymogi formalne:

Sprawozdanie należy dostarczyć na wymaganym wzorze sprawozdania. Jego wzór znajduje się w dziale Home / Dokumenty na mojej stronie.
Wszystkie wymagane etapy (np. zrzuty ekranu) powinny być umieszczone chronologicznie, a więc po kolei.
Należy zadbać o estetykę/czytelność wykonanego raportu.
Plik koniecznie powinien być zapisany jako PDF (nie sporządzaj sprawozdania w edycyjnym formacie edytora tekstu lub w postaci odrębnych plików graficznych, czy też archiwów plikowych).

Z raportu uzyskiwane są punkty, które są przeliczane na ocenę. Liczba punktów jest równa p = k + 1, gdzie k - ilość niezbędnych kroków do umieszczenia w sprawozdaniu (na przykład zrzutów ekranu) a jeden dodatkowy punkt określa, czy sprawozdanie jest zgodne z ww. punktami odnośnie formy jego wykonania. Jeżeli z raportu zostanie uzyskanych zero punktów, bądź jeden punkt - wyłącznie za formę - powoduje to automatyczne wystawienie oceny niedostatecznej.
Jeśli zdarzyłoby się, że sprawozdanie z danego ćwiczenia zostanie wykonane z wyprzedzeniem i jednocześnie raport z któregoś z poprzedzających ćwiczeń zostanie pominięty, taka sytuacja - dotycząca zaległego raportu - zostaje odnotowana w dzienniku zapisem "bz" (pod warunkiem, że nie minął jeszcze termin wysłania tego poprzedniego sprawozdania).

Opis stanowiska laboratoryjnego

Nasze stanowisko laboratoryjne będzie stanowić program do wirtualizacji - Oracle Virtual Box (OVB) z zainstalowanym systemem serwerowym (Ubuntu Server, wer. 23.04) a później klienckim (Lubuntu). Oba te systemy będą się wzajemnie ze sobą komunikować, działając w oparciu o typową architekturę klient-serwer, a więc swoistego rodzaju klaster dwuwęzłowy. Wykorzystanie OVB pozwoli nam na wykonanie wszystkich zaplanowanych ćwiczeń na jednym fizycznym komputerze, dzięki czemu każdy - z powodzeniem - może wykonać wszystkie te ćwiczenia również w domu.
Na poniższym rysunku przedstawiam całą bazową topologię. Widzimy tam serwer, który posiadać będzie trzy karty sieciowe:

enp0s3 - o adresie IP 10.0.2.5. Ten interfejs będzie nam służył tylko i wyłączenie do uzyskania połączenia z Internetem (za pomocą ustawionej na nim opcji w OVB o nazwie Sieć NAT).
enp0s8 - o adresie IP 172.16.X.5, gdzie X to twój numer w dzienniku. Przez ten interfejs będzie odbywać się komunikacja z interfejsem enp0s3 klienta w ramach jednej sieci wewnętrznej (za pomocą ustawionej na nim opcji w OVB o nazwie Sieć wewnętrzna).
enp0s9 - o adresie IP uzyskiwanym w obrębie samego serwera poprzez protokół DHCP. W ćwiczeniu dotyczącym DHCP, ustawimy pulę adresową 172.16.X.180-220, a więc twój serwer dostanie adres z tej puli, najprawdopodobniej będzie to 172.16.X.181.

Z kolei system klienta będzie posiadał tylko jeden interfejs sieciowy: enp0s3, tak jak już wspomniałem, wchodzący w skład tej samej podsieci co interfejs enp0s8 serwera. Adres IP tego interfejsu będzie miał postać: 172.16.X.5+X, gdzie X to twój numer w dzienniku. Na przykład, jeżeli posiadasz w dzienniku numer 19, adresem tego interfejsu będzie 172.16.19.5+19 = 172.16.19.24. Oprócz tego temu interfejsowi będzie też przypisany drugi, stały adres IP: zarezerwowany na serwerze DHCP. Będzie to 172.16.X.200.

Czy wszystko zrozumiałe?

Upewnij się, że na pewno rozumiesz to co wyżej napisałem, bez tego nie przystępuj do wykonania ćwiczenia.